Ανησυχητικές διαστάσεις λαμβάνουν τα φαινόμενα λειψυδρίας στα ελληνικά νησιά, αφού το ένα μετά το άλλο κηρύσσονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, σε μια περίοδο που οι ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες, η παρατεταμένη περίοδος ξηρασίας και οι ισχυροί άνεμοι αυξάνουν κατακόρυφα τον κίνδυνο εκδήλωσης πυρκαγιών.

Στην Λέρο, τη Σίφνο, τη Νάξο, τη Σέριφο, την Κάρπαθο, την Θάσο, την Κέα αλλά και στο Μεγανήσι, έχει σημάνει συναγερμός για ενδεχόμενη έλλειψη αποθεμάτων νερού, με τους τοπικούς φορείς να προσπαθούν να βρουν λύσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Υπάρχει, όμως, ο απρόβλεπτος παράγοντας της πυρκαγιάς, που μπορεί να ανατρέψει ολοκληρωτικά το εκάστοτε σχέδιο διαχείρισης του νερού.

Λέρος: Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης το νησί λόγω λειψυδρίας

Πλέον, οι διοικήσεις των νησιών, δεν έχουν να μεριμνήσουν μόνο για την καθαριότητα, τη δημιουργία ζωνών δασοπυρόσβεσης και την συμμόρφωση – ευαισθητοποίηση των πολιτών για τον περιορισμό των πιθανοτήτων εκδήλωσης πυρκαγιών, αλλά έρχονται αντιμέτωπες με μια μεγαλύτερη κρίση, αυτή της λειψυδρίας. Σε περίπτωση πυρκαγιάς, δεν μπορεί να τηρηθεί πιστά καμία μελετημένη στρατηγική διαχείρισης, αφού η παραχώρηση των αποθεμάτων νερού στις δυνάμεις της Πυροσβεστικής και στον εφοδιασμό των οχημάτων, κρίνεται παραπάνω από αναγκαία.

Η έλλειψη νερού με την παράλληλη εκδήλωση πυρκαγιάς μπορεί να αποβεί μοιραία. Χαρακτηριστικό, πρόσφατο παράδειγμα – αν και δεν έλαβε χώρα σε νησί – ήταν η φωτιά που ξέσπασε την Πέμπτη (11/07), στην Στιμάγκα Κορινθίας, όπου λόγω εκδήλωσης φαινομένων λειψυδρίας στην περιοχή, επιστρατεύτηκαν τουλάχιστον 10 υδροφόρες για την μεταφορά νερού από γειτονικούς δήμους. Η φωτιά έκαιγε για ώρες ανεξέλεγκτα, ενώ κάηκαν και καλλιέργειες αγροτών. «Η κατάσταση είναι πάρα πολύ δύσκολη, δεν έχουμε νερό. Φέρνουμε νερό με υδροφόρες από γειτονικούς δήμους. Έχουμε επιστρατεύσει περίπου 10 οχήματα για να μας ανεφοδιάζουν», είχε δηλώσει τότε, μεταξύ άλλων, στο enikos.gr, ο δήμαρχος Βέλου – Βόχας, Μανάβης Αθανάσιος.

Πώς φτάσαμε σε αυτή την κατάσταση

Όπως εξηγεί στο enikos.gr ο διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος, η φετινή χρονιά ήταν πολύ κακή από πλευράς βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων για την Ελλάδα. Και ήταν η δεύτερη συνεχόμενη κακή χρονιά. Σε κάποιες περιοχές, οι βροχές ήταν μειωμένες ακόμη και στο μισό.

«Φέτος είχαμε μια κακή υδρολογική χρονιά. Οι βροχοπτώσεις ήταν χαμηλά στα νησιά σχετικά με τον Μέσο Όρο. Στη Νάξο και την Τήνο είχαμε πτώση των βροχοπτώσεων ακόμα και 35%, ενώ στη Νότια Κρήτη «άγγιξε» και το 50%. Παράλληλα, στα νησιά μας είναι και αυξημένες οι ανάγκες, καθώς έχουμε πάρα πολλούς τουρίστες. Όσο ανεβαίνει ο πληθυσμός, έχουμε μεγαλύτερη ζήτηση και συνεπώς περισσότερες ανάγκες», επεσήμανε.

Όπως τόνισε ο κ. Λαγουβάρδος, «έχουμε ακόμα 45 μέρες όμως και θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στο πώς σπαταλάμε το νερό. Αλλιώς η κατάσταση θα γίνεται ολοένα και χειρότερη. Είχαμε έναν πολύ ζεστό Ιούνιο, με θερμοκρασίες -ρεκόρ, και δεν ξέρουμε ακόμα πώς θα είναι ο Αύγουστος, οπότε και οφείλουμε να είμαστε σε επιφυλακή. Τα νησιά αντιμετωπίζουν μεγάλη ξηρασία και θα πρέπει να προσέχουμε, γιατί έχουν αρκετή εύφλεκτη ύλη».

Σε θέσεις «μάχης» οι δήμοι

Όλα τα απαιτούμενα μέτρα φαίνεται να έχουν πάρει οι δήμοι των νησιών που αντιμετωπίζουν φαινόμενα λειψυδρίας, για την εξασφάλιση ικανοποιητικής ποσότητας νερού ακόμα και για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, όπως πυρκαγιές, καθώς σύμφωνα με όσα μεταφέρουν εκπρόσωποι αυτών στο enikos.gr, «δεν θα πρέπει να υπάρχει καμία ανησυχία».

Σχετικά με τη Νάξο, ο δήμαρχος του νησιού, Δημήτρης Λιανός, τονίζει πως δεν θα υπάρξει πρόβλημα σε περίπτωση πυρκαγιάς, παρά το γεγονός ότι, σύμφωνα με ρεπορτάζ του ANT1, ο μεγαλύτερος ταμιευτήρας νερού του νησιού έχει στερέψει. «Έχουμε πέρι τα 80 υδροστόμια για τροφοδότηση των Πυροσβεστικών οχημάτων, ενώ κάθε ένας από τους 37 οικισμούς του νησιού διαθέτει το δικό του σύστημα υδροδότησης. Έχουμε πολλές γεωτρήσεις, δεν υπάρχει καμία ανησυχία. Μέσα σε 4 μήνες, έχουμε δημιουργήσει εργοστάσιο και παράγουμε 3.600 κυβικά νερού την ημέρα. Αυτό είναι ρεκόρ. Συν τοις άλλοις, παίρνουμε νερό και από ιδιωτικές γεωτρήσεις. Μάλιστα, στο αεροδρόμιο μας έχουμε και ελικόπτερο πυρόσβεσης, το οποίο ανα πάσα στιγμή μπορεί και επιχειρεί», σημείωσε μεταξύ άλλων στο enikos.gr ο κ. Λιανός.

Την ίδια στιγμή, μια προβληματική που αναδεικνύει ο κ. Λιανός είναι η κατακόρυφη αύξηση της αγοράς νερού, καθώς παλαιότερα το κυβικό κόστιζε 15 λεπτά, ενώ τώρα «αγγίζει» ακόμα και τα… 3 ευρώ. «Η κυβέρνηση πρέπει να κάνει κάτι τόσο γι’ αυτό, όσο και για τις χρηματοδοτήσεις για την αναβάθμιση των δικτύων ή ακόμα και την δημιουργία νέων», κατέληξε ο ίδιος.

Στην Κάρπαθο, φαίνεται να επικρατεί αισιοδοξία, αφού ο δήμαρχος του νησιού, Μιχάλης Φελλουζής, υποστηρίζει ότι, «είμαστε σε καλό δρόμο». Συγκεκριμένα, όπως είπε ο ίδιος στο enikos.gr, «δεν υπάρχει καμία ανησυχία για το αν μπορούμε να ανταποκριθούμε στις ανάγκες μιας μεγάλης φωτιάς, όσον αφορά τον εφοδιασμό των Πυροσβεστικών με νερό, καθώς έχουμε λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα. Σχετικά με το γενικότερο πρόβλημα της λειψυδρίας, το θέμα στην πρωτεύουσα έχει λυθεί, αλλά και στα περισσότερα χωριά. Έχει ξεκινήσει η αφαλάτωση στις μονάδες. Κάτοικοι ενός χωριού αντιμετωπίζουν ακόμα πρόβλημα, όπου και χρειάστηκε να μεταφέρουμε νερό. Πάντως, και εκεί, μέσα στις επόμενες μέρες, το πρόβλημα θα λυθεί».

Ο δήμαρχος Μεγανησίου, Κατοπώδης Γεράσιμος, δηλώνει στο enikos.gr ότι οι φορείς του νησιού έχουν πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα σε περίπτωση πυρκαγιάς, τοποθετώντας συνεχώς υδροστόμια και φροντίζοντας ανά πάσα στιγμή για την ύπαρξη νερού με σκοπό την τροφοδότηση των Πυροσβεστικών οχημάτων. «Δεν τίθεται κανένα θέμα όσον αφορά την επάρκεια νερού για τις ανάγκες κατάσβεσης μιας πυρκαγιάς. Έχουμε τις μόνιμες δυνάμεις με τις οποίες μπορούμε να επιχειρήσουμε ανά πάσα στιγμή. Μάλιστα, έχουμε ήδη αναπτύξει στρατηγικές για την μεταφορά επίγειων δυνάμεων με πλοία από την Λευκάδα και άλλες περιοχές, σε περίπτωση που χρειαστεί. Προσπαθούμε να κάνουμε ότι μπορούμε, τόσο με την συντήρηση των δικτύων υδροδότησης, όσο και με την αντιμετώπιση φαινομένων λειψυδρίας. Σε κάθε περίπτωση, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, αφού ο δήμος σε πλήρη συνεννόηση με τοπικούς φορείς και τμήμα της Πολιτικής Προστασίας έχουν λάβει τα απαραίτητα μέτρα».

Την ίδια στιγμή, καθησυχαστική παρουσιάζεται και η δήμαρχος Κέας, Βελισσαροπούλου Ειρήνη. Όπως ανέφερε στο enikos.gr η κα. Βελισσαροπούλου, «δεν έχουμε ενδείξεις μέχρι στιγμής που να μας κάνουν να ανησυχούμε. Προσπαθούμε να ελέγχουμε την “διαδρομή” του νερού. Δώσαμε οδηγία στους πολίτες να μην γεμίζουν τις πισίνες από τα δίκτυα. Επιπλέον, κάνουμε συνεχόμενους ελέγχους για τα παράνομα δίκτυα υδροδότησης. Έχουμε αρκετά υδροστόμια και προσπαθούμε συνεχώς να τα αυξάνουμε».

«Δεν τίθεται θέμα έλλειψης νερού για την αντιμετώπιση μιας πυρκαγιάς. Έχουμε και τις επίγειες δυνάμεις του νησιού που είναι 4 πυροσβέστες με 2-3 οχήματα, αλλά και μια ομάδα εθελοντών. Εντάξει, αν η πυρκαγιά είναι ανεξέλεγκτη, ίσως χρειαστεί η μεταφορά νερού στο νησί, αλλά αυτό μονό σε περίπτωση μιας πολύ μεγάλης πυρκαγιάς. Έχουμε τοποθετήσει υδροστόμια, αλλά τα οχήματα μπορούν να πάρουν απευθείας νερό και από τις δεξαμενές. Το κακό γενικά στο νησί μας είναι ότι δουλεύουμε με αφαλατώσεις και μπορεί από εκεί που έχουμε πολύ νερό, ξαφνικά να χαλάσει κάτι και μέχρι να βρούμε ανταλλακτικό…», είπε στο enikos.gr  ο αντιδήμαρχος Ύδρευσης Σίφνου, Μανώλης Φουτουλάκης.

Αντίστοιχα, στη Θάσο, υπάρχει ανησυχία για τις πυρκαγιές, αλλά σύμφωνα με τους αρμόδιους, δεν τίθεται θέμα έλλειψης νερού για την κατάσβεση. Όπως είπε στο enikos.gr ο αντιδήμαρχος Πολιτικής Προστασίας, Πυρήνας Ευστράτιος, «υπάρχουν 4 μεγάλες γεωτρήσεις, συντηρημένο δίκτυο και υδροστόμια. Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε μέχρι και μεσαίας κλίμακας πυρκαγιές, αλλά από εκεί και πέρα είμαστε επιφυλακτικοί. Γενικά, έχουμε κάποια φαινόμενα λειψυδρίας στο νησί, αφού μερικές πηγές έχουν πραγματικά στερέψει».

Επιπλέον, σύμφωνα με τον διοικητή του Πυροσβεστικού Σώματος Θάσου, Κώστα Κοντογεωργίου, «προς ώρας δεν εντοπίζεται τέτοια προβληματική. Έχουμε το φράγμα, αλλά και δυο βιολογικοί που μας δίνουν πολύ νερό. Έσχατη λύση είναι και η άντληση νερού από τη θάλασσα, αλλά το αποφεύγουμε. Τίποτα, όμως δεν είναι τέλειο. Το νησί έχει 15 οχήματα σε μόνιμη βάση, αλλά και περίπου 70-80 πυροσβέστες, που σίγουρα πρέπει να ενισχυθούν. Ακόμα και σήμερα κάνουμε προσλήψεις. Η Θάσος δεν είναι σαν τα υπόλοιπα νησιά. Έχει περιφέρεια 110 χιλιόμετρα, αλλά και 10 διπλούς οικισμούς σε βουνό και θάλασσα. Επιπλέον, υπάρχει παντού τραχεία πεύκη, που σε περίπτωση πυρκαγιάς είναι πολύ δύσκολο να το διαχειριστείς».

Πού έχει σημάνει συναγερμός

Από την αρχή του έτους, μέχρι και σήμερα, τουλάχιστον 11 περιοχές έχουν κηρυχθεί σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης, λόγω εκδήλωσης φαινομένων λειψυδρίας, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας της Πολιτικής Προστασίας.

Συγκεκριμένα, μεταξύ των περιοχών αυτών, είναι ο δήμος Βέλου – Βόχας, Λουτρακίου – Παραχώρας – Αγίων Θεοδώρων, Σπετσών, Μινώα Πεδιάδας, Βιάννου, Σάμης, Μύκης, Λέρου, Σίφνου, Φαιστού και Πόρου.

Ερωτήματα προκαλεί πως η δημοτική ενότητα Βέλου – Βόχας κηρύχθηκε 7 φορές σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης, σε διάστημα μόλις επτά μηνών. Κάτι που σημαίνει ότι, ο δήμος αντιμετωπίζει μονίμως φαινόμενα λειψυδρίας. Υπενθυμίζεται ότι, στην περιοχή οι ανάγκες είναι αυξημένες, αφού οι περισσότεροι ασχολούνται με την γεωργία, τις καλλιέργειες και τους ελαιώνες.

Πηγή: Αργύρης Ηλιάδης – enikos.gr