Η είδηση είναι σπουδαία. Μία εταιρία τεχνολογίας, η Bota Systems, που δίνει στα ρομπότ την αίσθηση της ανθρώπινης αφής, προσέλκυσε ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια ύψους 2,5 εκατ. δολαρίων. Η είδηση πίσω από την είδηση είναι ακόμα πιο σπουδαία, αφού πρόκειται για ελληνική επιτυχία.
Η εταιρία ιδρύθηκε το 2020 ως spin-off (εταιρία τεχνοβλαστός) του Εργαστηρίου Ρομποτικής του Ινστιτούτου Τεχνολογίας (ΕΤΗ) της Ζυρίχης, όμως η φιλόδοξη έρευνα είχε ξεκινήσει από τα φοιτητικά χρόνια των ιδρυτών της στη Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών του «δικού» μας ΕΜΠ.
«Η διπλωματική μου εργασία είχε να κάνει με την ανάπτυξη ενός αισθητήρα δύναμης για ρομπότ με πόδια το 2012. Αφού την ολοκλήρωσα με επιτυχία και “ψαχουλεύοντας” λίγο την αγορά, είδα ότι δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο ως μια ολοκληρωμένη λύση που να δίνει την αίσθηση της αφής στα ρομπότ, κάνοντάς τα ευαίσθητα και ενεργοποιώντας την αλληλεπίδραση με το περιβάλλον», λέει στον «Ε.Τ.» ο Κλάιντ Λίκα, ιδρυτής και CEO της Bota Systems. Ο Κλάιντ γεννήθηκε στην Αλβανία και ήρθε στην Ελλάδα όταν ήταν 7 ετών. Πήγε σχολείο στην πλατεία Βικτωρίας και στο Περιστέρι, σπούδασε στο ΕΜΠ, έκανε διπλωματικό και βρέθηκε -όχι τυχαία- στη Ζυρίχη. «Μετά το πέρας των σπουδών μου, με την τεχνογνωσία να κάνω κάτι τέτοιο και σε συνδυασμό με την επιχειρηματική μου “όρεξη” γεννήθηκε η ιδέα της μεταφοράς της τεχνολογίας από τα εργαστήρια στη βιομηχανία και την καθημερινή ζωή».
Οπως λέει, σήμερα είναι διαθέσιμες όλες οι τεχνολογίες που επιτρέπουν στα ρομπότ να αισθάνονται με τον ίδιο τρόπο που μπορεί ένας άνθρωπος και μερικές φορές με πολύ μεγαλύτερη ευαισθησία από αυτή του ανθρώπου. «Επί της ουσίας μπορούμε και σήμερα να δώσουμε όλες τις ανθρώπινες αισθήσεις στα ρομπότ, απλά δεν χρειάζονται σε όλες τις διεργασίες που καλούνται να αυτοματοποιηθούν. Η αφή και η όραση είναι οι βασικές αισθήσεις που δίνουν στα ρομπότ τις απαραίτητες πληροφορίες που χρειάζονται για χειρονακτικές εργασίες. Κάποια εξειδικευμένα ρομπότ χρησιμοποιούν αισθητήρια όσφρησης για να αποφανθούν αν ένα περιβάλλον έχει τοξικά αέρια και αν επιτρέπεται να εισέλθει άνθρωπος, για παράδειγμα αν έχει πιάσει φωτιά σε ένα βιομηχανικό κτίριο. Τα ρομπότ χρησιμοποιούνται για την αυτοματοποίηση διεργασιών που είναι επαναλαμβανόμενες και ανθυγιεινές για τον άνθρωπο, προκειμένου να αυξηθούν η παραγωγικότητα και η ποιότητα».
Για Τεχνητή Νοημοσύνη
Συμμερίζεστε τις ανησυχίες για τα όρια της Τεχνητής Νοημοσύνης; Μπορείτε να φανταστείτε έναν κόσμο όπου τα ρομπότ θα έχουν συναισθήματα ή ακόμα και την… έκτη αίσθηση;
«Κάθε τεχνολογική εξέλιξη συνοδεύεται από μια πληθώρα ανησυχιών. Θεωρώ πως είναι απολύτως λογικό ο κόσμος να ανησυχεί για το τι μπορεί να συμβεί στις δουλειές του, στις σχέσεις του, στην υγεία του και στην καθημερινή ζωή. Κάθε τεχνολογία όμως είναι ένα εργαλείο. Ο τρόπος που ο άνθρωπος χρησιμοποιεί τα εργαλεία που έχει αναπτύξει έχει να κάνει με την προδιάθεση του καθενός. Οι άνθρωποι εφηύραν τον τροχό για να μεταφέρουν ευκολότερα πρώτες ύλες σε μακρινές αποστάσεις και σε δύσβατες περιοχές. Κάποιοι τον χρησιμοποίησαν για να κατασκευάσουν πολεμικές άμαξες. Το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση των ρομπότ», απαντά ο Κλάιντ Λίκα και συνεχίζει:
«Μερικές φορές βλέπουμε την ανάπτυξη θεωριών συνωμοσίας που θέλουν τα ρομπότ να κυριαρχούν στον πλανήτη αντί του ανθρώπινου είδους με τη βοήθεια της Τεχνητής Νοημοσύνης. Αυτό κατά τη γνώμη μου είναι πολύ μακριά από την πραγματικότητα και οι πιθανότητες είναι εξαιρετικά μικρές. Θεωρητικά είναι εφικτό κάποιο ρομπότ να μπορεί να αποκτήσει ή να εκφράζει συναισθήματα με τον τρόπο που οι άνθρωποι καταλαβαίνουν. Δεν αποκλείω ότι κάποια στιγμή στο μακρινό μέλλον κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί, αλλά θεωρώ ότι αυτό το μέλλον είναι πολύ πολύ μακρινό. Αν και το ChatGPT πολύς κόσμος “το αγαπάει”. Παρ’ όλα αυτά, τα ρομπότ με έκτη αίσθηση θεωρώ πως είναι αντικείμενο φαντασίας. Προς το παρόν είμαστε στη φάση που προσπαθούμε να κάνουμε τα ρομπότ ικανά να απαλλάξουν τους ανθρώπους από “χαζές”, “βαρετές” και ανθυγιεινές εργασίες, και αυτός είναι και ο σκοπός της εταιρίας μας».
Η πρωτοποριακή ανακάλυψη
Ποια είναι όμως η πρωτοποριακή τεχνολογία που έφερε στην Bota Systems χρηματοδότηση 2,5 εκατομμυρίων δολαρίων;
Η πλατφόρμα X αφαιρεί τίτλους αφαιρεί τους τίτλους από τους συνδέσμους ειδήσεων
Με απλά λόγια, κατάφερε να δώσει στα ρομπότ αυτό που τους έλειπε: την αίσθηση της αφής. Με λιγότερο απλά λόγια, η τεχνολογία της περιλαμβάνει προηγμένους αισθητήρες δύναµης – ροπής και ηλεκτρονικά συστήματα σε συνδυασμό με αλγόριθμους Τεχνητής Νοημοσύνης, παρέχοντας ευελιξία και προσαρμοστικότητα σε ρομποτικούς βραχίονες. Ετσι, επιτρέπει την αυτοματοποίηση ενός εύρους εργασιών, όπως γυάλισμα πολύπλοκων επιφανειών, συναρμολόγηση εύθραυστων εξαρτημάτων ή εκτέλεση διαδραστικών καθηκόντων.
«Είμαστε ενθουσιασμένοι από την ανταπόκριση της αγοράς και από το εύρος των εφαρμογών που η τεχνολογία μας αυτοματοποιεί. Με το γύρο χρηματοδότησης ενισχύουμε τις προσπάθειές μας για να εξυπηρετήσουμε περισσότερους πελάτες ανά τον κόσμο και να υλοποιήσουμε το φιλόδοξο πλάνο μας», λέει ο ιδρυτής και CEO της εταιρίας, με τον Ηλία Πατσιαούρα, συνιδρυτή και CTO, να συμπληρώνει: «Η χρηματοδότηση ύψους 2,5 εκατομμυρίων δολαρίων ενισχύει σημαντικά το σχέδιό μας: να συμβάλουμε στην ανάπτυξη της ρομποτικής τεχνολογίας και στην ευρύτερη χρήση ρομπότ που μπορούν να αντιλαμβάνονται και να αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους».
Σύμφωνα με τον Γεώργιο Τζιραλή, εταίρο της Marathon Venture Capital, που ήταν επικεφαλής του νέου γύρου χρηματοδότησης, «τα ρομπότ κινούνται από το σημείο Α στο σημείο Β με σταθερότητα και ακρίβεια. Ωστόσο, αν ένα αντικείμενο δεν βρίσκεται ακριβώς εκεί που θα έπρεπε ή αν το σχήμα του είναι ελαφρώς διαφορετικό, τα ρομπότ αποτυγχάνουν. Η Bota Systems δίνει στα ρομπότ την αίσθηση της αφής, φέρνοντάς μας πιο κοντά σε μια επανάσταση της ρομποτικής, και είμαστε ενθουσιασμένοι που συνεργαζόμαστε με τον Klajd, τον Ηλία και την ομάδα τους».
Τίρανα – Πλ. Βικτωρίας – Περιστέρι – Ζυρίχη
«Είμαι γιος μεταναστών από την Αλβανία. Γεννήθηκα στα Τίρανα το 1987 και μετακόμισα στην Αθήνα με την οικογένειά μου το 1994. Πρώτη Δημοτικού έκανα στην Ελλάδα. Μεγάλωσα στο κέντρο της Αθήνας, κοντά στην πλατεία Βικτωρίας. Στις Πανελλαδικές αρίστευσα και πέρασα στη Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ. Η μητέρα μου ήταν καθηγήτρια Φυσικής στην Αλβανία και ο πατέρας μου μηχανολόγος μηχανικός. Στην Ελλάδα, η μητέρα μου έκανε κυρίως χειρονακτικές δουλειές (καθάρισμα) και ο πατέρας μου είχε την τύχη να δουλεύει κάπως περισσότερο στο επάγγελμά του ως μηχανικός και μαστόρευε καλούπια επεξεργασίας μετάλλου. Είχα μια τάση προς τις τεχνολογικές επιστήμες και πιστεύω οι γονείς μου ήταν μεγάλο ερέθισμα για εμένα και την αδελφή μου. Μετακομίσαμε στο Περιστέρι το 2006», αφηγείται στον «Ε.Τ.» ο Κλάιντ Λίκα.
Η συνέχεια ήταν συναρπαστική. Οπως εξηγεί, «τελειώνοντας τις σπουδές μου, έπρεπε να κάνω τη διπλωματική μου εργασία. Το θέμα της είχε να κάνει με την ανάπτυξη ενός αισθητήρα δύναμης για τετράποδα ρομπότ. Αργότερα εργάστηκα στο ΕΜΠ ως ερευνητής μηχανικός στην ανάπτυξη και το σχεδιασμό ενός εξάποδου υποβρύχιου ρομπότ, το οποίο ήταν μέρος ευρωπαϊκού έργου. Παράλληλα έκανα το δικό μου πρότζεκτ, το οποίο είχε να κάνει με τους αισθητήρες που πουλάει σήμερα η εταιρία μου».
Στην προσπάθειά του να φέρει και άλλους ανθρώπους στο πρότζεκτ ξεκίνησε να συνεργάζεται με τον Διονύση Σάκο, παιδικό του φίλο, o οποίος μόλις είχε τελειώσει τη Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών στην Πάτρα. «Καθώς και οι δυο μας δουλεύαμε στις άλλες μας δουλειές, ξεκινήσαμε να δουλεύουμε Σαββατοκύριακα, ατελείωτες ώρες, για να έχουμε ένα-δυο πρωτότυπα, ένα website για να δείξουμε σε ενδεχόμενους πελάτες. Το όνομα της εταιρίας, Bota Systems, το βγάλαμε μαζί με τον Διονύση. Λίγο πριν έρθουμε στη Ζυρίχη, μεγαλώσαμε την ομάδα με περισσότερα άτομα και ένας από αυτούς ήταν ο Ηλίας, ο οποίος εκείνο τον καιρό δούλευε ως ερευνητής μηχανικός στο ίδιο εργαστήριο με μένα στο ΕΜΠ».
Εφτασαν στη Ζυρίχη μετά από αίτηση σε ένα πρόγραμμα επιταχυντή νεοφυών επιχειρήσεων και εκεί ήρθαν σε επαφή με το Εργαστήριο Ρομποτικής του ETH και τον Marco Hutter. Ο Διονύσης και ο Κλάιντ προσλήφθηκαν για την περαιτέρω ανάπτυξη της τεχνολογίας, καθώς είχε τραβήξει το ενδιαφέρον των πρότζεκτ του εργαστηρίου. «Ηταν η πρώτη φορά που πληρωνόμουν για την ανάπτυξη αισθητήρων δύναμης. Κατά τη διάρκεια της ενασχόλησής μας στο ΕΤΗ, ο Διονύσης ακολούθησε άλλη πορεία και εγώ συνέχισα τους αισθητήρες και την Bota Systems».
Το 2018, μαζί με τον Marco και το εργαστήριο, κέρδισαν μια χρηματοδότηση/δωρεά από ένα ελβετικό ίδρυμα που στηρίζει νεοφυείς επιχειρήσεις. Οι πωλήσεις είχαν ξεκινήσει ήδη και με το αρχικό κεφαλαίο προσέλαβαν έναν μηχανικό μέσω του ETH, με σκοπό να γίνει CTO της μελλοντικής εταιρίας.
«O Ηλίας ήταν ο καλύτερος υποψήφιος και τον προσλάβαμε στις αρχές του 2019. Ηταν ήδη δύο χρόνια στο εξωτερικό τότε, είχε αποκτήσει κάποια εμπειρία στη βιομηχανία στο Μόναχο και δούλευε για μια startup. Τον Μάρτιο του 2020, και επίσημα πλέον, ιδρύσαμε την εταιρία Bota Systems AG μαζί με τους Marco Hutter και Ηλία Πατσιαούρα, με έδρα τη Ζυρίχη».
ΘΥΓΑΤΡΙΚΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Το 2023, η Bota Systems άνοιξε θυγατρική στην Αθήνα με σκοπό την ανάπτυξη λογισμικού για βιομηχανικές ρομποτικές λύσεις. «Κυρίως γιατί είμαστε πεπεισμένοι ότι υπάρχει μεγάλο απόθεμα λαμπρών μυαλών στην Ελλάδα, το οποίο αποφοιτά από ελληνικά Ιδρύματα παγκοσμίου φήμης όπως το ΕΜΠ και δεν βρίσκει δουλειά αντίστοιχη των σπουδών και ικανοτήτων και αναγκάζεται να ψάξει εργασία στο εξωτερικό. Στο σύντομο μέλλον θα ανοίξουμε πολλαπλές θέσεις και καλούμε τους νεότερους να μας ακολουθούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».
